Luật Đất ??ai (sửa đổi) là 1 trong 4 dự án luật được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến lần đầu tại Phiên họp chuyên đề pháp luật trong tháng 9/2022 vừa qua. Dự án Luật Đất ??ai sửa đổi này sẽ thể chế hóa Nghị quyết sô 18/NQ/TW về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thế chế chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và s??? d??ng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Trong đó, đáng chú ý phải kể đến những điểm mới của Luật Đất ??ai sửa đổi lần này so với Luật Đất ??ai số 45/2013/QH13 (Luật Đất ??ai 2013).
Sau gần 8 năm kể từ khi tổ chức thi hành Luật Đất ??ai 2013, Việt Nam đã có căn cứ pháp lý cho việc khai thác, s??? d??ng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả đất ??ai, đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, trước sự thay đổi nhanh và mạnh của nền kinh tế trong bối cảnh hội nhập, Luật đã bộc lộ nhiều bất cập, hạn chế, ảnh hưởng đến công tác quản lý đất ??ai, hiệu quả s??? d??ng đất, tài chính đất ??ai. Điển hình như: Vi phạm về đất ??ai còn diễn biến phức tạp, nhiều vụ việc nghiêm trọng, phải xử lý hình sự, chưa bảo đảm hài hòa quyền lợi của người dân bị thu hồi đất, nguồn lực đất ??ai chưa được khai thác, phát huy đầy đủ…
Những tồn tại, bất cập kể trên được cho là do hệ thống pháp luật còn thiếu đồng bộ, chưa phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, yêu cầu phát triển của đất nước; quy hoạch, kế hoạch s??? d??ng đất và các quy hoạch có liên quan chưa bảo đảm sự thống nh??t, đồng bộ; giá đất chưa phản ánh thực tế thị trường; việc thực hiện pháp luật về đất ??ai có lúc, có nơi còn chưa nghiêm. Chính vì vậy, việc sửa đổi Luật Đất ??ai là cần thiết nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và s??? d??ng đất. Thực hiện Nghị quyết số 50/2022/QH15 ngày 13/6/2022 của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, Chính phủ đã triển khai việc tổng kết thi hành Luật Đất ??ai, thể chế hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và s??? d??ng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao (Nghị quyết số 18-NQ/TW) và hoàn thiện hồ sơ dự án Luật Đất ??ai (sửa đổi).
Sau gần 8 năm kể từ khi tổ chức thi hành Luật Đất ??ai 2013, Việt Nam đã có căn cứ pháp lý cho việc khai thác, s??? d??ng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả đất ??ai, đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, trước sự thay đổi nhanh và mạnh của nền kinh tế trong bối cảnh hội nhập, Luật đã bộc lộ nhiều bất cập, hạn chế, ảnh hưởng đến công tác quản lý đất ??ai, hiệu quả s??? d??ng đất, tài chính đất ??ai. Điển hình như: Vi phạm về đất ??ai còn diễn biến phức tạp, nhiều vụ việc nghiêm trọng, phải xử lý hình sự, chưa bảo đảm hài hòa quyền lợi của người dân bị thu hồi đất, nguồn lực đất ??ai chưa được khai thác, phát huy đầy đủ…
Những tồn tại, bất cập kể trên được cho là do hệ thống pháp luật còn thiếu đồng bộ, chưa phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, yêu cầu phát triển của đất nước; quy hoạch, kế hoạch s??? d??ng đất và các quy hoạch có liên quan chưa bảo đảm sự thống nh??t, đồng bộ; giá đất chưa phản ánh thực tế thị trường; việc thực hiện pháp luật về đất ??ai có lúc, có nơi còn chưa nghiêm. Chính vì vậy, việc sửa đổi Luật Đất ??ai là cần thiết nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và s??? d??ng đất. Thực hiện Nghị quyết số 50/2022/QH15 ngày 13/6/2022 của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, Chính phủ đã triển khai việc tổng kết thi hành Luật Đất ??ai, thể chế hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và s??? d??ng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao (Nghị quyết số 18-NQ/TW) và hoàn thiện hồ sơ dự án Luật Đất ??ai (sửa đổi).
Ảnh minh họa, nguồn Internet
Dự thảo Luật Đất ??ai (sửa đổi) gồm 16 chương, 245 điều, trong đó giữ nguyên 28 điều; sửa đổi, bổ sung 184 điều; bổ sung mới 41 điều và bãi bỏ 8 điều, quy định về chế độ sở hữu đất ??ai, quyền hạn và trách nhiệm của Nhà nước đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất ??ai và thống nh??t quản lý về đất ??ai, việc quản lý đất ??ai và chế độ s??? d??ng đất, quyền và nghĩa vụ của công dân, người s??? d??ng đất ??ối với đất ??ai thuộc lãnh thổ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Dự thảo Luật đã thể chế các định hướng trong Văn kiện Đại hội Đảng Khóa XIII, các Nghị quyết, kết luận của Đảng, của Quốc hội. Đặc biệt đã thể chế hóa 03 mục tiêu tổng quát, 06 mục tiêu cụ thể, 06 nhóm giải pháp và 08 nhóm chính sách lớn tại Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương và giải quyết các vấn đề đặt ra từ thực tiễn, phù hợp với xu thế phát triển. Một số nội dung mới trong Dự thảo Luật Đất ??ai sửa đổi đang được quan tâm hiện nay phải kể đến:
Một là, đổi mới và nâng cao chất lượng quy hoạch, kế hoạch s??? d??ng: Các quy hoạch quốc gia cũng như quy hoạch s??? d??ng đất và các quy hoạch ngành, lĩnh vực có s??? d??ng đất phải bảo đảm phù hợp, thống nh??t, đồng bộ, gắn kết chặt chẽ thúc đẩy lẫn nhau để phát triển. Quy hoạch, kế hoạch s??? d??ng đất ??ược lập ở cấp quốc gia, cấp tỉnh và cấp huyện, đáp ứng yêu cầu thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Nội dung quy hoạch s??? d??ng đất phải kết hợp giữa chỉ tiêu các loại đất gắn với không gian, phân vùng s??? d??ng đất, hệ sinh thái tự nhiên, thể hiện được thông tin đến từng thửa đất.
Hai là, hoàn thiện các quy định về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích s??? d??ng đất: Thực hiện việc giao đất, cho thuê đất chủ yếu thông qua đấu giá quyền s??? d??ng đất, đấu thầu dự án có s??? d??ng đất. Quy định chặt chẽ các trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền s??? d??ng đất, đấu thầu dự án có s??? d??ng đất. Cơ bản thực hiện hình thức cho thuê đất trả tiền hàng năm và quy định cụ thể các trường hợp thuê đất trả tiền một lần phù hợp với tính chất, mục đích s??? d??ng đất, bảo đảm nguồn thu ổn định. Quy định điều kiện giao đất, cho thuê đất, hạn mức s??? d??ng đối với các tổ chức tôn giáo phù hợp với quỹ đất hiện có của địa phương; tổ chức tôn giáo s??? d??ng đất vào mục đích khác phải trả tiền thuê đất cho Nhà nước theo quy định của pháp luật.
Ba là, quy định cụ thể hơn về thẩm quyền, mục đích, phạm vi thu hồi đất, điều kiện, tiêu chí cụ thể thu hồi đất ??ể phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng: Hoàn thiện quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải đi trước một bước, bảo đảm công khai, minh bạch, hài hòa lợi ích của Nhà nước, người có đất bị thu hồi và nhà đầu tư, để người dân có đất bị thu hồi phải có chỗ ở, bảo đảm cuộc sống bằng hoặc tốt hơn. Quy định cụ thể việc khai thác hiệu quả quỹ đất phụ cận để phát huy nguồn lực đất ??ai cho phát triển kinh tế xã hội và các cơ chế góp quyền s??? d??ng đất, điều chỉnh lại đất ??ai, chỉnh trang đô thị và khu dân cư nông thôn.
Bốn là, hoàn thiện cơ chế xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường, các cơ chế kiểm tra, giám sát của Trung ương và Hội đồng nhân dân trong việc xây dựng bảng giá đất. Bổ sung, hoàn thiện các quy định bảo đảm công khai, minh bạch như: Công khai giá đất, giao dịch qua các sàn giao dịch đối với các dự án khu dân cư, khu đô thị, nhà ở thương mại.
Năm là, hoàn thiện cơ chế, chính sách tài chính về đất ??ai bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người s??? d??ng đất và nhà đầu tư; có cơ chế điều tiết hợp lý, hiệu quả nguồn thu từ tiền s??? d??ng đất, tiền thuê đất giữa Trung ương và địa phương; điều tiết chênh lệch địa tô, bảo đảm công khai, minh bạch. Quy định mức thuế cao hơn đối với người s??? d??ng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, đầu cơ đất, chậm s??? d??ng đất, bỏ đất hoang. Thể chế chính sách ưu đãi thông qua việc miễn, giàm tiền s??? d??ng đất, tiền thuê đất phù hợp với lĩnh vực, địa bàn ưu đãi đầu tư và các đối tượng chính sách.
Sáu là, hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan đến thị trường bất ??ộng sản, trong đó có thị trường quyền s??? d??ng đất. Đẩy mạnh thương mại hóa quyền s??? d??ng đất. Xây dựng hệ thống thông tin thị trường bất ??ộng sản gắn với thông tin đất ??ai; có chính sách khuyến khích phát triển thị trường quyền s??? d??ng đất, nhất là thị trường cho thuê đất nông nghiệp. Hoàn thiện các chế định về điều tiết của nhà nước để bảo đảm thị trường bất ??ộng sản phát triển lành mạnh, an toàn, bền vững. Thực hiện đăng ký bắt buộc về quyền s??? d??ng đất và đăng ký biến động đất ??ai, đồng thời có chế tài cụ thể, đồng bộ ngăn chặn các trường hợp giao dịch không đăng ký tại cơ quan nhà nước.
Bảy là, hoàn thiện cơ chế, chính sách về quản lý, s??? d??ng đất nông nghiệp theo hướng mở rộng đối tượng, hạn mức nhận chuyển quyền s??? d??ng đất nông nghiệp, quy định để người s??? d??ng đất nông nghiệp được chuyển đổi mục đích sản xuất cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả s??? d??ng đất nông nghiệp theo quy hoạch. Tăng cường quản lý chất lượng đất, khắc phục tình trạng thoái hóa, suy giảm chất lượng đất. Quy định về ngân hàng cho thuê đất nông nghiệp. Có các quy định để quản lý, s??? d??ng hiệu quả đất ??ai có nguồn gốc nông, lâm trường và giải quyết đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc.
Tám là, quy định về quản lý và s??? d??ng đất kết hợp đa mục đích, đất ở kết hợp với thương mại, dịch vụ; đất nông nghiệp kết hợp với thương mại, dịch vụ; đất quốc phòng, an ninh kết hợp với kinh tế; đất dự án du lịch có yếu tố tâm linh; đất xây dựng công trình trên không, công trình ngầm, đất hình thành từ hoạt động lấn biển
Chín là, đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số trong lĩnh vực quản lý và s??? d??ng đất; bảo đảm quản lý, vận hành, kết nối và chia sẻ thông tin tập trung, thống nh??t từ Trung ương đến địa phương. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với giám sát, kiểm soát quyền lực.
Mười là, đổi mới, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm; giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất ??ai.
Dự thảo Luật đất ??ai sửa đổi được đưa ra lấy ý kiến trước Quốc hội và đã nhận được sự quan tâm, đóng góp ý kiến của đông đảo đại biểu quốc hội. Trong những chính sách mới nêu trên, các đại biểu có chung mối quan tâm tới vấn đề giá đất ??ể ngăn chặn tình trạng sốt giá ảo, đầu cơ trong thời gian qua. Theo đó, dự thảo luật bỏ quy định khung giá đất, quy định cụ thể nguyên tắc định giá đất phù hợp với giá trị thị trường, bảo đảm tính độc lập về chuyên môn nghiệp vụ, trung thực, khách quan; bảng giá đất ??ược xây dựng định kỳ hằng năm.
Việc sửa đổi Luật Đất ??ai hiện hành có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của đất nước. Dự thảo Luật Đất ??ai sửa đổi lần này được kỳ vọng mang tính đột phá và toàn diện, sẽ khắc phục được rất nhiều tồn tại trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện pháp luật về đất ??ai. Nếu được Quốc hội thông qua vào năm 2023, Luật đất ??ai Sửa đổi sẽ bảo đảm tốt hơn quyền lợi của người dân, nâng cao hiệu quả s??? d??ng đất so với quy định hiện hành./.
Minh Hà
Trang web cá cược trực tuyến VIA